Ο Μάνος Χατζιδάκις, περί Χριστουγέννων

"Ο μύθος των Χριστουγέννων κρατιέται με τη βία απ' τα παράθυρα και από τις πόρτες, κρεμασμένος σε πανύψηλα κι αφιλόξενα σύγχρονα σκυθρωπά κτίρια. Τον συντηρούν οι δραστηριότητες της αγοράς, τα συμφέροντα των εμπόρων, οι ανελεύθερες κυβερνήσεις —πλην ανατολικών— και οι ακόμη πιο ανελεύθερες θρησκευτικές οργανώσεις, τέλος, οι αστοί και οι εργατικοί, πρόσφατοι μετανάστες στην αστική τάξη, που κατ” ουσίαν κυβερνάν τον κόσμο μας, και που επιθυμούν θρησκευτικές αιτιολογίες και παραδόσεις για διασκέδαση, απόλαυση κι αμεριμνησία. Ούτε για τα παιδιά δεν έμειναν τα σύμβολα ανέγγιχτα. Κι αυτά ακόμη προσπαθούν να ονειρεύονται μέσα από τις εφιαλτικές ειδικές εκπομπές της τηλεόρασης, κι από ένα σπίτι που τις μέρες αυτές δεν έχει να προσθέσει κανένα αληθινό αγαθό, ούτε υποδομή για μια γενναία ονειροπόληση — ονειροπόληση ενός κόσμου ιδανικού, που να τον κυβερνάει ο Χριστός και οι Άγιοι του, με αρχηγό τον Αϊ-Βασίλη. Ιδιαίτερα στον τόπο μας, τα Χριστούγεννα γίνανε μέρες συναλλαγής και αυτοϊκανοποίησης. Ευκαιρία για μια ευρωπαϊκή παράσταση. Αν είχαμε και λίγο περισσότερο χιόνι, ώ τότες τα πράγματα θάσαν καλύτερα.

Η γέννηση του Χριστού παραμένει πια μια επέτειος άγονη και χωρίς αίσθημα. Και η Αθήνα μας, σαν καπνιστό τσουκάλι οινομαγειρείου χωρίς φωτιά και θέρμανση, ζει την αγιότητα των ημερών σκυθρωπά, άχαρα και κουρασμένα. Οι δρόμοι σκοτεινοί, για οικονομία, βέβαια, ηλεκτρισμού, αλλά φαντάζουν απείρως σκοτεινότεροι έτσι καθώς περιέχουν ολοένα και περισσότερο αναίδεια, αναπηρία και ανανδρία.

Η δυστυχία ολοφάνερη στα μάτια των γερόντων, που φεύγουν κάθε μέρα από κοντά μας θλιμμένοι κι απροστάτευτοι, γνωρίζοντας καλά πια πως γεννήσανε λειψούς ανθρώπους και πολύ χιόνι, που ατέλειωτα θα τους σκεπάζει στους αιώνες. Τα κάλαντα, τα δώρα και οι αγιασμοί δεν πείθουνε κανένα ότι προσφέρουνε αγάπη και παράδοση. Μόνο τα πρόσωπα μερικών παιδιών και μερικών γριών που περιφέρονται θλιμμένες είναι ό,τι διαθέτει ο κόσμος μας, για ν” αγαπάς τις μέρες τούτες.

Κι έτσι που ο μύθος των Χριστουγέννων έγινε δίσκος τουρισμού, ζωγραφική σε λαϊκή αγορά, σύνθημα αυτοκόλλητο σε πρακτορείο ΠΡΟ-ΠΟ, βγήκανε για σεργιάνι χιλιάδες αυτοκίνητα, να πουν τα κάλαντα τα εθνικά, τα θρησκευτικά και τα καταναλωτικά. Πόσο μας ξεκουράζει αυτό το ράντισμα πετρελαίου εις τας οδούς, για να στολίσουμε το σπίτι, για να φωτογραφίσουμε το στολισμένο κέντρο της πόλης, ν” αφήσουμε τα δώρα μας στους τροχονόμους αστυνομικούς και, τέλος, να επιστρέψουμε κατάκοποι τη μεσημβρία σπίτι μας, για το απαραίτητο και παραδοσιακό γεύμα παραμονής."

Μάνος Χατζιδάκις, Κυριακή 24 Δεκέμβρη 1978

Απόσπασμα από το κεφάλαιο «Η γέννηση του Χριστού και οι αμαρτίες των νεαρών μαθητών όταν παραβιάζουν τον κώδικα οδικής κυκλοφορίας» – Από τα «Σχόλια του Τρίτου», Εκδόσεις Εξάντας

Ζοζέ Σαραμάγκου: "Οι άνθρωποι δεν ξέρουν πώς να επαναστατήσουν"

H... λευκή επανάσταση των πολιτών

Ο Ζοζέ Σαραμάγκου, ο Πορτογάλος συγγραφέας που τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1998, είχε δηλώσει ότι η δημοκρατία είναι κοροϊδία. Δέκα χρόνια πριν ο συγγραφέας μέσα από τις σελίδες του βιβλίου του, με τίτλο «Δοκίμιο περί διαύγειας» αμφισβητεί τη δημοκρατία με αλληγορικό, ωστόσο, τρόπο. O Σαραμάγκου καλούσε τότε τους πολίτες να κάνουν την επανάσταση της λευκής ψήφου και ασκούσε κριτική στις κυβερνήσεις, στην Αριστερά και σε όλους όσοι ευθύνονται γι' αυτό που αποκαλεί πολιτική παγκοσμιοποίηση.

Στο «Δοκίμιο περί διαύγειας» -τίτλος που αντιπαραβάλλεται με το «Δοκίμιο περί τυφλότητας», παλαιότερο έργο του συγγραφέα- οι ψηφοφόροι μιας πόλης ψηφίζουν σε ποσοστό 83% λευκό στις εκλογές. Όσο και αν ένα τέτοιο εκλογικό αποτέλεσμα φαντάζει ανέφικτο και εξωπραγματικό, ο Σαραμάγκου ευχόταν να συμβεί σε όλες τις χώρες. "Η λευκή ψήφος ισοδυναμεί με βόμβα για το δημοκρατικό σύστημα, όχι για να το καταστρέψουμε, αλλά για να το αναμορφώσουμε και να το ανανεώσουμε". Την ημέρα, είχε πει, που η πλειοψηφία των ψηφοφόρων, σε οποιαδήποτε χώρα του κόσμου ψηφίσει λευκό, θα ετίθεντο αυτομάτως τα ερωτήματα. Και τώρα τι θα κάνουν οι πολιτικοί; Τι θα κάνουν τα κόμματα;

Αποχή και άκυρο

Ο Πορτογάλος νομπελίστας πίστευε ότι το δημοκρατικό σύστημα λειτουργεί συναινετικά. "Υπάρχει φυσικά η αποχή, όπως υπάρχει και η άκυρη και η λευκή ψήφος. Αν όμως το ποσοστό της αποχής είναι υψηλό, τότε θα πουν ότι επειδή έβρεχε, οι πολίτες δεν πήγαν να ψηφίσουν ή, αν ο καιρός ήταν καλός, θα πουν ότι οι ψηφοφόροι προτίμησαν να πάνε στις παραλίες ή στην εξοχή αντί να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα. Οι άκυρες ψήφοι; Αυτές πάντα τις κρύβουν. Οσο για τις λευκές ψήφους, λευκές καθώς είναι, οι αναλυτές και οι πολιτικοί θεωρούν ότι δεν εκφράζουν τίποτε."

"Στην εποχή μας είναι πολύ δύσκολο να γίνουν επαναστάσεις, οι άνθρωποι δεν ξέρουν πώς να επαναστατήσουν, νιώθουν ότι δεν διαθέτουν τα μέσα. Καθημερινά, γίνονται χιλιάδες διαδηλώσεις, με ειλικρινή αιτήματα κάθε φορά, που όμως δεν μπορούν να οδηγήσουν σε επανάσταση. Αλλά αν οι ψηφοφόροι σε ποσοστό 83% ψήφιζαν λευκό στις εκλογές, αυτό θα ήταν πράγματι επανάσταση. Μια τέτοια λευκή επανάσταση των πολιτών θα κατεδείκνυε την τεράστια ισχύ της κοινής γνώμης, που είναι η μόνη, σύμφωνα με τον συγγραφέα, που μπορεί να αλλάξει τον κόσμο."

Όπως έλεγε: "η μοναδική δυνατότητα που δίνει το δημοκρατικό σύστημα στους ψηφοφόρους είναι να αλλάζουν κυβερνήσεις. Κυβερνήσεις που διαδέχονται η μία την άλλη, χωρίς όμως να κυβερνούν γιατί τα μέλη τους είναι πολιτικοί επίτροποι των τραπεζών. Το δημοκρατικό σύστημα περιορίζεται στους τύπους, αδυνατεί να προχωρήσει πέρα από αυτούς, με αποτέλεσμα να στερείται ουσίας. Και σίγουρα αυτό που χρειαζόμαστε σήμερα δεν είναι μια δημοκρατία των τύπων, με απλή εναλλαγή κυβερνήσεων στην εξουσία, αλλά μια δημοκρατία ουσίας."

Πολιτική παγκοσμιοποίηση

Επιπλέον, η δημοκρατία δεν μπορεί να επιλύσει ζητήματα όπως η κοινωνική δικαιοσύνη, η δίκαιη κατανομή των αγαθών. Προφανώς στις μέρες μας ζούμε την παγκοσμιοποίηση της οικονομίας. Αυτό που πιθανώς δεν συνειδητοποιούμε, έλεγε ο συγγραφέας το 2004, είναι ότι ζούμε ταυτόχρονα και μια πολιτική παγκοσμιοποίηση, γεγονός που κατέστη περισσότερο σαφές μετά την 11η Σεπτεμβρίου 2001. Οτι το σύστημα στο οποίο ζούμε μας υπόσχεται τα πάντα, αρχής γενομένης από τα ανθρώπινα δικαιώματα, ενώ στην πραγματικότητα η ελευθερία είναι μόνο ψευδαίσθηση. Γι' αυτήν την κουτσουρεμένη ελευθερία ευθύνεται και η κρατική τρομοκρατία, που βιώνουμε καθημερινά και η οποία χειραγωγεί τους πολίτες. Τον περιορισμό της ελευθερίας καταγγέλλει και ο ήρωας του «Δοκιμίου περί διαύγειας» παρότι αστυνομικός και δεξιών πολιτικών πεποιθήσεων, όταν οργισμένος λέει «ποιος έχει υπογράψει αυτήν τη συμφωνία για λογαριασμό μου;».

Οταν λέω ότι η δημοκρατία είναι κοροϊδία, το λέω υπό την έννοια ότι ενώ υπόσχεται τα πάντα, στην πραγματικότητα αυτό που δίνει με το δεξί χέρι το αφαιρεί με το αριστερό. Αν θυμίσω πράγματα τρομερά, προσθέτει, όπως ότι στον πλανήτη μας, κάθε τέσσερα λεπτά πεθαίνει ένας ανθρωπος από την πείνα, θα με πουν δημαγωγό. Οσο για τα ανθρώπινα δικαιώματα, ούτε η δημοκρατία ούτε οι κυβερνήσεις χρειάζεται να μας υποσχεθούν τίποτε: ας ανασύρουν από το συρτάρι τη Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και ας την εφαρμόσουν. Σε αυτό το κείμενο είναι γραμμένα όλα όσα χρειάζεται ένας άνθρωπος για να ζήσει μια αξιοπρεπή ζωή.

Η έννοια του λαού

Εκτός από τη δημοκρατία, ο Ζοζέ Σαραμάγκου αμφισβητεί και την έννοια του λαού: "Σημασία έχουν ορισμένες γενιές ανθρώπων. Αυτές μπορούν να επηρεάσουν ένα λαό. Πριν από 30 χρόνια, στην Πορτογαλία, η γενιά της Επανάστασης των Γαρυφάλλων ανέτρεψε την 50χρονη δικτατορία του Σαλαζάρ. Εγινε τότε το πρώτο βήμα για να οδηγηθούμε σε αυτό που θα μπορούσε να ονομαστεί δημοκρατία. Τι έχει διαδεχθεί σήμερα εκείνη τη δραστήρια γενιά, με τις ιδέες της, τα λάθη της; Μια γενικευμένη απάθεια και αδιαφορία. Δεν αξίζουν, συνεπώς, όλες οι γενιές τον σεβασμό μας."...
enallaktikos.gr

"Be Happy! It's an Order." Το περιστατικό διαδραματίζεται στην Ανατολία το 1934...

Είναι μικρού μήκους (5:11) ταινία του Σινάν Τσετίν. Έμμεσα αναφέρεται στην απαγόρευση της Κουρδικής γλώσσας και μουσικής από το Τουρκικό κράτος, αναπαριστώντας ένα αστείο περιστατικό που αφορά ανάλογη απαγόρευση των Κεμαλιστών για την τουρκική μουσική στη δεκαετία του '30. Ονομάζεται "Be Happy. It's an Order." Το περιστατικό διαδραματίζεται στην Ανατολία το 1934

"ΚΑΤΑΡΓΟΥΜΕΝ" - Γ. Σουρής

                     

Κάτι πραγματικά σημερινό από τον *Γ.Σουρή (1853-1919)

Επειδή καιρούς το Έθνος δυστυχίας διατρέχει,
επειδή ελπίς καμία δεν υπάρχει κατ' αυτάς,
επειδή και το Ταμείον εις δαπάνας δεν αντέχει
καταργούμεν τας πρεσβείας και αυτούς τους πρεσβευτάς.
Διατάσσομεν αμέσως εις Αθήνας να' λθουν όλοι,
και αφήνομεν μονάχα τον εν Κωνσταντινοπόλει.

Επειδή ο κόσμος όλος από φόρους εφορτώθη,
επειδή δεν τους σηκώνει και η ράχη των Ελλήνων,
επειδή και ο Τρικούπης κι η πατρίς εχαντακώθη
με τους φόρους των ελαίων, των τσιγάρων και των οίνων,
κι επειδή εφυγαδεύθη εκ της τσέπης μας το χρήμα,
καταργούμεν τους εμμέσους και αμέσους παραχρήμα.

Επειδή στας θέσεις όλας απαιτούνται και προσόντα,
καταργούμεν και τας θέσεις τας μικράς και ανωτέρας,
και προστάζομεν καθέναν βουλευτήν αποτυχόντα,
να εργάζεται δι' όλης της νυκτός και της ημέρας,
δίχως καν λεπτό να παίρνει ... καταργούμε δε προσέτι
και το δίκαιον ακόμη και το ... άδικον ρουσφέτι.
Καταργούμεν Εφορίας, καταργούμεν Τελωνεία
καταργούμεν και Νομάρχας, καταργούμεν κι αστυνόμους,
καταργούμεν προς τοις άλλοις κάθε μια συγκοινωνία,
καταργούμεν τους στενούς μας και πλατείς σιδηροδρόμους,
καταργούμεν βουλεβάρτα, καταργούμεν και πλατείας
καταργούμεν και τας τόσας περιττάς δενδροφυτείας.

Καταργούμεν και τους Δήμους, καταργούμεν κι Επαρχεία,
καταργούμεν τα μεγάλα και μικρά ουροδοχεία,
και δημόσια προς τούτοις καταστήματα του Κράτους,
καταργούμεν και καμπόσους, δημοσίους αποπάτους.
Καταργούμεν τους συμβούλους, καταργούμεν τους Πρυτάνεις,
καταργούμεν κάθε είδος και διάταγμα δαπάνης.

Καταργούμεν τας μεγάλας και μικράς διοργανώσεις,
καταργούμεν τους στρατούς μας, καταργούμεν και τους στόλους,
καταργούμεν τας εκτάκτους των παρασκευών πιστώσεις,
και τους Γάλλους τους στρατάρχας και τους ιδικούς μας όλους.
Καταργούμεν ατμοβάρεις, καταργούμεν ναυαρχίδας,
καταργούμεν τας Παράλους και τας ατμοτελωνίδας.

Καταργούμεν τας δυνάμεις της ξηράς και της θαλάσσης,
καταργούμεν τας εντόκους και ατόκους πληρωμάς,
καταργούμεν τα ταμεία της Ελλάδος μας συμπάσης,
καταργούμεν δε και όλας τας εδώ οικοδομάς,
κι επιτρέπομεν μονάχα εις το Κράτος ένα σπίτι,
το λαμπρόν φρενοκομείον του Ζωρζή Δρομοκαΐτη.

*Ο Γεώργιος Σουρής (2 Φεβρουαρίου 1853 - 26 Αυγούστου 1919) ήταν ένας από τους σπουδαιότερους σατιρικούς ποιητές της νεότερης Ελλάδας, έχοντας χαρακτηριστεί ως «σύγχρονος Αριστοφάνης».
Γεννήθηκε το 1853 στην Ερμούπολη της Σύρου. Η οικογένειά του ήταν εύπορη και ο πατέρας του ήθελε να τον κάνει παπά. Όταν η οικογένειά του χρεωκόπησε, ο πατέρας του τον έστειλε υπάλληλο στο κατάστημα ενός θείου του σιτέμπορου στη Ρωσία. Ο Σουρής όμως, ξεκίνησε να γράφει κρυφά τους στίχους του στα κατάστιχα και μετά από δύο μήνες αποχώρησε. Όταν ήλθε στην Αθήνα γράφτηκε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Ωστόσο, δεν κατόρθωσε να πάρει πτυχίο μετά την απόρριψή του από τον καθηγητή του Σιμτέλο στο μάθημα της μετρικής, κατ΄ άλλους στα Λατινικά, γεγονός που του στοίχισε πολύ όπως διαπιστώνεται στους εκδικητικούς του στίχους. Για να βγάλει τον επιούσιο παρέδιδε μαθήματα και δημοσιογραφούσε.
Όπως σημείωνε τότε ο Σπύρος Μελάς, ο Σουρής είχε πλούσια πνευματικά προσόντα και πλούτο γνώσεων με συνέπεια να καταστεί εξαίρετος δημοσιογράφος της έμμετρης σάτιρας των γεγονότων της εποχής. Οι πρώτοι σατιρικοί του στίχοι δημοσιεύτηκαν στα περιοδικά "Ασμοδαίος", "Μή χάνεσαι" του Βλάση Γαβριηλίδη και "Ραμπαγάς".
Στις 2 Απριλίου 1883, σε ηλικία 30 ετών έβγαλε το πρώτο φύλλο της εφημερίδας του, [2] που ο Γεώργιος Δροσίνης τη βάφτισε «Ο Ρωμηός», που ήταν μια έμμετρη εβδομαδιαία σατιρική εφημερίδα. Τον Αύγουστο έδωσε εξετάσεις στο Πανεπιστήμιο, αλλά κόπηκε «μετά πολλών επαίνων», όπως σατιρίζει, στη μετρική. Ο «Ρωμηός» κυκλοφόρησε ως τις 17 Νοεμβρίου 1918 (τελευταίο φύλλο), λίγο πριν το θάνατο του Σουρή, για 36 χρόνια και 8 μήνες, σε 1.444 συνολικά τεύχη και 2 παραρτήματα. Το 1900, στο Δημοτικό Θέατρο των Αθηνών, παρουσιάστηκαν με επιτυχία οι «Νεφέλες» του Αριστοφάνους, σε έμμετρη απόδοσή του. Έγραψε και αρκετές έμμετρες κωμωδίες, οι οποίες καυτηρίαζαν τα κακώς κείμενα της εποχής.
Πηγή βιογ. el.wikipedia.org

Εσύ τι θα έκανες δηλαδή;

Tέσσερα εκατομμύρια Σύροι έχουν εγκαταλείψει τη χώρα τους. Η μεγαλύτερη κρίση προσφύγων μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.
Μεσόγειος 2015. Η θάλασσα που ενώνει τρεις ηπείρους  και ταυτόχρονα τις χωρίζει. Η θάλασσα που υπήρξε ένα από τα μεγαλύτερα περάσματα πολιτισμού μετατράπηκε στο πιο απολίτιστο σημείο της Γης, γεμάτη όχι μόνο φορτωμένα με ανθρώπους πλοία αλλά και νεκρούς.
Αφυδάτωση. Κρύο. Άθλιες συνθήκες. Μια μόνο ελπίδα. Να ζήσουν. Φεύγουν από τον πόλεμο προσπαθώντας να αξιοποιήσουν το δικαίωμα ασύλου που τους παρέχει η Δύση. Αν και η χώρα δεν ανήκει στην ΕΕ, μοιράζεται με τους Ευρωπαίους τα εξωτερικά σύνορα που περιγράφει η συνθήκη Σένγκεν. 
Γροθιά στο στομάχι οι εικόνες του  Khaled Barakeh που είδαμε στο Facebook μαζί με το σχόλιο: “Χθες το βράδυ πάνω από 80 Σύριοι και οι Παλαιστίνιοι πρόσφυγες έχουν πνιγεί στη Μεσόγειο κοντά στις ακτές της Λιβύης προσπαθώντας να φτάσουν στην Ευρώπη.”
Και πριν ο καθένας από εμάς κάνει κριτική εκ του ασφαλούς ας αναρωτηθεί τι θα έκανε ο ίδιος. Θα έμενε ή θα προσπαθούσε να σώσει τον εαυτό και την οικογένειά του παίρνοντας τον δρόμο της προσφυγιάς;

Λατέρνα, φτώχεια και φιλότιμο - Μια κινηματογραφική σκηνή στην Ερμού του 2015

Ψηλός, καλοντυμένος με το λευκό πουκάμισο έξω από το μπλε τζινάκι του, περιποιημένη γενειάδα και με το κλασικό καπέλο στο κεφάλι. Το όνομά του Γιώργος. Τι σημασία έχει το επώνυμο, μερικές φορές ούτε το όνομα χρειάζονται οι άνθρωποι. Άλλα είναι εκείνα που τους χαρακτηρίζουν. Γυρνώ προς του μέρος του και του κάνω νόημα για να του βγάλω μια φωτογραφία, μου γνέφει «ναι». Μου κάνει και εκείνος νόημα για να του ρίξω κάτι στο ντέφι. Τον πλησιάζω.
- Καλά που υπάρχουν ακόμα Έλληνες και ρίχνουν κανένα ψιλό, μου λέει.
- Οι ξένοι τίποτα;
- Τίποτα σου λέω, τίποτα, θέλουν φωτογραφία στο τσάμπα.
- Πόσο καιρό στην Ερμού;
- Ένα χρόνο περίπου;
- Τι όμορφη λατέρνα! Του πατέρα;
- Του παππού του πεθερού μου. Να φανταστείς την είχε σπίτι δεν την έβγαζε στο δρόμο, αλλά εγώ λόγο ανεργίας…
- Αυτή η ανεργία η ριμάδα…
- Ταξίδευα. Ηλεκτρολόγος του εμπορικού ναυτικού ήμουνα. Μετά μπήκα στα συνεργεία στο Πέραμα στη ναυτιλοεπισκευαστική ζώνη αλλά… τίποτα, δεν υπήρχε φράγκο.
- Και εδώ; Βγαίνει κάτι;
- Τι να βγάλεις εδώ μωρέ, όλη μέρα για ψιλοπράγματα, το πολύ ένα 20ευρω. Αλλά από το να κάθομαι σπίτι όλη μέρα, προτιμώ εδώ. Γιατί όταν κάθεσαι μέσα τα σκέφτεσαι όλα και τρελαίνετε το μυαλό, ξέρεις.
- Ξέρω…. Πως μεταφέρεις εδώ τη λατέρνα;
- Δεν το πάω σπίτι, είναι ένα πάρκινγκ εδώ από πίσω και την τσουλάω μέχρι εκεί.
- Και οι ξένοι, πως βλέπουν τη λατέρνα οι ξένοι;
- Με τα λεφτά έχουνε τσακωθεί αυτοί. Τη λέξη φιλότιμο δεν τη ξέρουν. Να πριν έρθεις εσύ ήταν ένα ξανθός, Γερμανός μπορεί να ήταν και μου έριξε ένα μονόλεπτο και είχε και την απαίτηση να του χαμογελάσω για να βγάλει φωτογραφία. Πήρα το μονόλεπτο και το λέω: «πάρτο γαμώ την πατρίδα σου και άντε πούστη από ΄δω…». Προτιμώ να μου πει κάποιος δεν έχω και ας βγάλει μια φωτογραφία δεν χάλασε ο κόσμος αλλά μην μου πετάς ένα μονόλεπτο, τι με πέρασες;
- Είναι και αυτή η αξιοπρέπεια...
- Όπως το είπες. Ότι δίνουν οι Έλληνες, μόνο από αυτούς περιμένω.
- Σαν μήνυμα ακούγετε αυτό «Οι Έλληνες για τους Έλληνες».
- Ακριβώς αυτό που λες.
- Ποιο κοριτσάκι είναι στη φωτογραφία;
- Ποιος ξέρει. Το μόνο που ξέρω είναι ότι η φωτογραφία είναι ζωγραφιστή, της εποχής εκείνης, τίποτε άλλο.
- Μην σας καθυστερώ.
- Πλάκα μου κάνεις, από τι να με καθυστερείς; (Γελάει)

Σωστά. Δίκιο είχε. Από τι να καθυστερήσουμε; Έχουμε ήδη καθυστερήσει από τη ζωή, από τη χαρά, από την αισιοδοξία, από την ελπίδα, από τα όνειρα.  Ας μην καθυστερήσουμε άλλο όμως, δεν προλαβαίνουμε…

Σας βγάζω το καπέλο αγαπητέ μου…

ΠΡΟΣΟΧΗ - Στην πλατεία Ομονοίας αντί για δέντρα, «φυτρώνουν» σίδερα

Όσοι μιλούν γι’ αυτή την βρίσκουν αντιπαθητική. Οι υπόλοιποι αδιάφορη και άλλοι απλώς την προσπερνάνε. Πολλοί είναι εκείνοι που την φτύνουν και οι χειρότεροι την κατουράνε. Είναι και άλλοι που την «βρίσκουν» μαζί της, τόσο, που τους παίρνει ο ύπνος στην αγκαλιά της. Όχι δεν μιλάμε για γκόμενα πεζοδρομίου. Μιλάμε για την πλατεία Ομονοίας. Την πλατεία που καθρεφτίζει εδώ και χρόνια την παρακμή της κοινωνίας μας.
 «… λάμβάνει το ωραίον της Ομόνοιας όνομα…», είπε ο Δημήτριος Βούλγαρης, όταν απευθυνόταν στους συγκεντρωμένους Αθηναίους το 1862, οι οποίοι έτρεξαν στην πλατεία Όθωνος μέχρι τότε, για να πανηγυρίσουν την έξωση του βασιλέως.
Από τότε μέχρι σήμερα, ξεριζώθηκαν δέντρα, ξηλώθηκαν σιντριβάνια, άδειασαν παγκάκια, μεταφερθήκαν γλυπτά, μαράθηκαν λουλούδια…  Και ενώ όλοι συμφωνούν ότι μιλάμε για την πιο απωθητική πλατεία, εντούτοις δεν αλλάζει κανεις την εικόνα της. Τις τελευταίες μέρες κάτι έχει αλλάξει εκεί. Αντί να φυτρώνουν δέντρα, «φυτρώνουν» σίδερα. Είναι σε εξέλιξη έργο... σιδεροκατασκευαστικό!
- Συγγνώμη, τι ακριβώς ετοιμάζεται εδώ;
- Καφετέρια.
- Και πότε θα είναι έτοιμη;
- Δεν ξέρω, ρώτα το αφεντικό.
- Που είναι το αφεντικό;
- Απέναντι.
Δεν πέρασα τον δρόμο. Γύρισα και είδα το αρτοποιείο «ΑΤΤΙΚΑ».
- Μπορώ να μιλήσω με το αφεντικό σας παρακαλώ.
- Μπορώ να σας εξυπηρετήσω εγώ;
- Τι ακριβώς ετοιμάζεται στην πλατεία;
- Θα είναι το καφέ του αρτοποιείου.
- Και πότε θα είναι έτοιμο;
- Σε δύο μήνες περίπου, συγγνώμη αλλά πρέπει να εξυπηρετήσω κόσμο.
Και τι άλλο να ρωτούσα την κοπέλα; Αν έχει άδεια; Το θεώρησα δεδομένο πως έχει.
Και αν όλοι εσείς τώρα αναρωτηθείτε: "Άδεια έχει,  καφετέρια θα γίνει, ποιο είναι το πρόβλημά σου κυρία μου;" Ε, τότε και εγώ σας λέω, πως η αποτυχία αυτής της πλατείας αγγίζει κάτι πολύ πιο βαθύ και εν τέλει πολύ πιο προσωπικό για τον καθένα μας ξεχωριστά.

Πρωτομαγιά 1936 - H φωτογραφία που ενέπνευσε τον Ρίτσο

"Θεσσαλονίκη. Μάης τοῦ 1936. Μιὰ μάνα, καταμεσὶς τοῦ δρόμου, μοιρολογάει τὸ σκοτωμένο παιδί της. Γύρω της καὶ πάνω της, βουΐζουν καὶ σπάζουν τὰ κύματα τῶν διαδηλωτῶν - τῶν ἀπεργῶν καπνεργατῶν. Ἐκείνη συνεχίζει τὸ θρῆνο της…"
Είναι ο Τάσος Τούσης από το Ασβεστοχώρι που κείτεται νεκρός στη συμβολή των οδών Εγνατίας και Βενιζέλου. Αυτή η εικόνα ενέπνευσε τον Γιάννη Ρίτσο. Μετά από τρεις μέρες δημοσιεύει την ποιητική συλλογή "Επιτάφιο". Το βιβλίο του Ρίτσου λίγο έλειψε να γίνει μπεστ σέλερ, πράγμα σπάνιο για ποιητικές συλλογές γι’ αυτό η κυβέρνηση Μεταξά το καίει για παραδειγματισμό το 1938 μπροστά στους στύλους του Ολυμπίου Διός. Ο Γιάννης Ρίτσος καταφέρνει να το επανεκδώσει το 1958 και να στείλει ένα αντίγραφό του στον Μίκη Θεοδωράκη, ο οποίος μέσα σε μια νύχτα μελοποιεί 8 αποσπάσματά του.

Γιέ μου, σπλάχνο τῶν σπλάχνων μου, καρδούλα τῆς καρδιᾶς μου,
πουλάκι τῆς φτωχιᾶς αὐλῆς, ἀνθὲ τῆς ἐρημιᾶς μου […]

«Νυν Νυν το μηδέν και Αιέν ο κόσμος ο μικρός, ο Μέγας!»

Το "Αξιον Εστί" είναι ένα από τα κορυφαία έργα που έχει να επιδείξει η παγκόσμια ποίηση. Γράφτηκε από τον Οδυσσέα Ελύτη το 1959 και εκδόθηκε έναν χρόνο αργότερα. Ήταν αυτό που χάρισε στον ποιητή το Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1979, κάνοντάς τον έτσι τον 2ο Έλληνα που τιμάται με το Ανώτερο Βραβείο Λογοτεχνίας, μετά τον Γ. Σεφέρη το 1963. Το 1964, ο Μίκης Θεοδωράκης ανέλαβε να μελοποιήσει αποσπάσματα από το έργο. Αποτέλεσμα ο ομώνυμος δίσκος που έμεινε στην ιστορία, με τη φωνή του Γρηγόρη Μπιθικώτση ως σολίστα και του Μάνου Κατράκη ως αφηγητή.  Στο κείμενο που ακολουθεί ο ίδιος ο Ελύτης εξηγεί πως έγραψε το "Αξιον Εστί". Διαβάζοντάς κανείς το παρακάτω σημείωμα, θα νιώσει συγκίνηση όταν αντιληφθεί πως ο ποιητής κατέγραψε με ποιητικό λόγο τον ψυχικό αγώνα και την παρακμή της εποχής.
Φαίνεται πως ο Έλληνας ξυπνά, μόνο όταν τα όρια της ντροπής έχουν φτάσει στο έσχατό τους σημείο…

«Οσο κι αν μπορεί να φανεί παράξενο, την αρχική αφορμή να γράψω το ποίημα μου την έδωσε η διαμονή μου στην Ευρώπη τα χρόνια του '48 με '51. Ηταν τα φοβερά χρόνια όπου όλα τα δεινά μαζί - πόλεμος, κατοχή, κίνημα, εμφύλιος - δεν είχανε αφήσει πέτρα πάνω στη πέτρα. Θυμάμαι την μέρα που κατέβαινα να μπω στο αεροπλάνο, ένα τσούρμο παιδιά που παίζανε σε ένα ανοιχτό οικόπεδο. Το αυτοκίνητό μας αναγκάστηκε να σταματήσει για μια στιγμή και βάλθηκα να τα παρατηρώ. Ητανε κυριολεκτικά μες τα κουρέλια. Χλωμά, βρώμικα, σκελετωμένα με γόνατα παραμορφωμένα, με ρουφηγμένα πρόσωπα. Τριγυρίζανε μέσα στις τσουκνίδες του οικοπέδου ανάμεσα σε τρύπιες λεκάνες και σωρούς σκουπιδιών. Αυτή ήταν η τελευταία εικόνα που έπαιρνα από την Ελλάδα. Και αυτή, σκεπτόμουνα, ήταν η μοιρα του Γένους που ακολούθησε το δρόμο της Αρετής και πάλαιψε αιώνες για να υπάρξει. Πριν περάσουν 24 ώρες περιδιάβαζα στο Ουσί της Λωζάννης, στο μικρό δάσος πλάι στη λίμνη. Και ξαφνικά άκουσα καλπασμούς και χαρούμενες φωνές. Ηταν τα Ελβετόπαιδα που έβγαιναν να κάνουν την καθημερινή τους ιππασία. Αυτά που από πέντε γενεές και πλέον, δεν ήξεραν τι θα πει αγώνας, πείνα, θυσία. Ροδοκόκκινα, γελαστά, ντυμένα σαν πριγκηπόπουλα, με συνοδούς που φορούσαν στολές με χρυσά κουμπιά, περάσανε από μπροστά μου και μ' άφησαν σε μια κατάσταση που ξεπερνούσε την αγανάκτηση.
Ητανε δέος μπροστά στην τρομακτική αντίθεση, συντριβή μπροστά στην τόση αδικία, μια διάθεση να κλάψεις και να προσευχηθείς περισσότερο, παρά να διαμαρτυρηθείς και να φωνάξεις. Ητανε η δεύτερη φορά στη ζωή μου - η πρώτη ήτανε στην Αλβανία - που έβγαινα από το ατόμό μου, και αισθανόμουν όχι απλά και μόνο αλληλέγγυος, αλλά ταυτισμένος κυριολεκτικά με τη φυλή μου. Και το σύμπλεγμα κατωτερότητας που ένιωθα, μεγάλωσε φτάνοντας στο Παρίσι. Δεν είχε περάσει πολύς καιρός από το τέλος του πολέμου και τα πράγματα ήταν ακόμη μουδιασμένα. Όμως τι πλούτος και τι καλοπέραση μπροστά σε μας! Και τι μετρημένα δεινά επιτέλους μπροστά στα ατελείωτα τα δικά μας! Δυσαρεστημένοι ακόμα οι Γάλλοι που δεν μπορούσαν να 'χουν κάθε μέρα το μπιφτέκι και το φρέσκο τους βούτυρο, δυσανασχετούσανε. Υπάλληλοι, σωφέρ, γκαρσόνια, με κοιτάζανε βλοσυρά και μου λέγανε: εμείς περάσαμε πόλεμο Κύριε! Κι όταν καμμιά φορά τολμούσα να ψιθυρίσω ότι ήμουν Ελληνας κι ότι περάσαμε κι εμείς πόλεμο με κοιτάζανε παράξενα: α, κι εσείς έ; Καταλάβαινα ότι ήμασταν αγνοημένοι από παντού και τοποθετημένοι στην άκρη-άκρη ενός χάρτη απίθανου. Το σύμπλεγμα κατωτερότητας και η δεητική διάθεση με κυρίευαν πάλι. Ξυπνημένες μέσα παλαιές ενστικτώδεις διαθέσεις άρχισαν να αναδεύονται και να ξεκαθαρίζουν.Η παραμονή μου στην Ευρώπη με έκανε να βλέπω πιο καθαρά το δράμα του τόπου μας. Εκεί αναπηδούσε πιο ανάγλυφο το άδικο που κατάτρεχε τον ποιητή. Σιγά-σιγά αυτά τα δύο ταυτίστηκαν μέσα μου. Το επαναλαμβάνω, μπορεί να φαίνεται παράξενο, αλλά έβλεπα καθαρά ότι η μοίρα της Ελλάδας ανάμεσα στα άλλα έθνη ήταν ότι και η μοιρα του ποιητή ανάμεσα στους άλλους ανθρώπους - και βέβαια εννοώ τους ανθρώπους του χρήματος και της εξουσίας. Αυτό ήταν ο πρώτος σπινθήρας, ήταν το πρώτο εύρημα. Και η ανάγκη που ένιωθα για μια δέηση, μου 'δωσε ένα δεύτερο εύρημα. Να δώσω, δηλαδή, σ' αυτή τη διαμαρτυρία μου για το άδικο τη μορφή μιας εκκλησιαστικής λειτουργίας. Κι έτσι γεννήθηκε το «Αξιον Εστί».
Οδ. Ελύτης

Πιες και εσύ ένα καφέ στο "Myrtillo"

«Παρουσιάζω το βιβλίο μου στο “Myrtillo café”», μου είπε μια φίλη, «σε περιμένω». 

«Myrtillo;», ξαναείπα μέσα μου, περίεργο όνομα για καφετέρια… 

Εκείνο το Σαββατόβραδο στο Ηράκλειο η ατμόσφαιρα ήταν διαφορετική. Αυτό το café δεν μοιάζει με τα άλλα της πόλης. Κάθισα στο μπαρ. Κοιτούσα. Παρατηρούσα. Έπιασα την κουβέντα. Ανακάλυψα. Ενθουσιάστηκα. Απέκτησα νέους φίλους! 

- Δαμιανέ, μπορώ να έχω μια μπύρα σε παρακαλώ. 

- Πατατάκια;

- Φυσικά! 

- Πόσες ώρες δουλεύεις εδώ;

- Οκτώ.

- Κουράζεσαι; 

- Αρκετά. 

- Και μετά τη δουλειά; 

- Πηγαίνω στο κορίτσι μου.

- Μένετε μαζί;

- Ναι, μένουμε μαζί. 

- Με τα άλλα τα παιδιά πως τα πάτε;

- Είμαστε φίλοι, γνωριστήκαμε εδώ, στο Myrtillo. 

- Ο κόσμος πως είναι; 

- Πολύ καλά θα έλεγα, μας δέχεται.

- Δαμιανέ σε φοβίζει να πας για δουλειά σε κάποιο άλλο μαγαζί; 

- Όχι, δεν θέλω να πάω κάπου αλλού. Μου αρέσει εδώ περισσότερο. 

- Γιατί; Νιώθεις ασφάλεια εδώ;   

- Ναι, νιώθω ασφάλεια. 

- Τι όνειρα έχεις; 

- Να συνεχίσω να δουλεύω στο Myrtillo. Και όταν τελειώσω το πρόγραμμα, ίσως να πάω τελικά κάπου αλλού. 

- Σου αρέσει αυτή η δουλειά;

- Ναι, πολύ. 

- Γιατί; Σου αρέσει να γνωρίζεις και να μιλάς με κόσμο; 

- Ναι, αυτό είναι, η επικοινωνία με τον κόσμο μου αρέσει πολύ. 

- Έχεις ταξιδέψει. 

- Ναι, έζησα επτά χρόνια στη Σκοτία. Έχω τελειώσει εκεί και την Τουριστική Ακαδημία.  Ο πατέρας μου είναι Σκοτσέζος. 

- Πού είναι πιο ωραία, εκεί ή εδώ;

- Εδώ, στην Ελλάδα. 

- Πες μου για τη δουλειά σου, ξέρεις τα πάντα από καφέδες και ποτά;  

- Τα περισσότερα τα έχω μάθει. Φτιάχνω ακόμα και κοκτέιλ! 

- Ω! Που έμαθες να φτιάχνεις κοκτέιλ;

- Το καλοκαίρι στην Κρήτη. 

- Α, δεν το ήξερα. Την επόμενη φορά θα σου ζητήσω να μου φτιάξεις. 

- Εντάξει. 

- Όταν τελειώσεις το πρόγραμμα εδώ, θα σου δώσουν κάποια βεβαίωση ότι παρακολούθησες την εκμάθηση του σέρβις;

- Ναι βέβαια. Θα έχω το χαρτί πως ξέρω και μπορώ πλέον να εργαστώ οπουδήποτε. 

- Έμαθα πως είσαι από τότε που άνοιξε το Myrtillo; 

- Ναι. 

- Πριν πόσα χρόνια; 

- Πριν δύο χρόνια. 

Αυτός ήταν ο Δαμιανός. Εκεί ήταν ο Κωνσταντίνος και ο Δημήτρης. Η Όλγα και ο Κώστας είναι κωφάλαλοι και δουλεύουν μόνο το πρωί που η χειλανάγνωση είναι πιο εύκολη. Στο Myrtillo εργάζονται 11 παιδιά (μισθωτοί), εκ των οποίων οι εννέα ανήκουν στις ευπαθείς κοινωνικές ομάδες. Ταυτόχρονα το Myrtillo café εκπαιδεύει άλλους είκοσι δύο νέους, με σκοπό να προωθηθούν και αυτοί στην αγορά εργασίας. 

Τα παιδιά που γνώρισα έχουν περάσει από την πρώτη φάση της εκπαίδευσης που γίνεται τα πρωινά. Τώρα είναι στη δεύτερη φάση, αυτή της πρακτικής άσκησης, και η τρίτη φάση του εκπαιδευτικού τους προγράμματος, η οποία δεν έχει ακόμα ξεκινήσει, έχει ως στόχο τα παιδιά αυτά να φύγουν έξω από το Myrtillo café και να εργαστούν, πλέον, σε ένα μη προστατευμένο περιβάλλον. Πίσω από το Myrtillo βρίσκονται είκοσι δύο οικογένειες. Κάποιες από αυτές έχουν και τα παιδιά τους στο πρόγραμμα, κάποιες άλλες όχι. 

Είκοσι δύο οικογένειες δημιούργησαν αυτή την Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση, κίνηση εμπνευσμένη από τον οργανισμό The Engine Shed Εδιμβούργου Σκοτίας, με σκοπό την εκπαίδευση και προώθηση στην αγορά εργασίας ανθρώπων από ευάλωτες ομάδες πληθυσμού, και κυρίως νέων με μέτριες μαθησιακές δυσκολίες. 

Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα του Myrtillo café περιλαμβάνει τους εξής τομείς:                  

1) Θεραπευτική ομάδα με καλλιτεχνικές δράσεις

 2) Εκπαίδευση στην εξυπηρέτηση πελατών (service και  Bar)

3) Εκπαίδευση στο Παρασκευαστήριο.  

Τα πεδία 2 και 3 αποτελούν  τους τομείς  εργασιακής  απορρόφησης  των εκπαιδευόμενων, ανάλογα με την επιλογή αλλά και τις ικανότητες και την  εργασιακή απόδοση  του καθενός.

Αν βρεθείτε στο Νέο Ηράκλειο Αττικής θυμηθείτε να περάστε από εκεί. Κάποιο από τα υπέροχα αυτά παιδιά θα σας σερβίρει ό,τι του ζητήσετε, ένα ζεστό καφέ, ένα ποτό, μια μυρωδάτη σφακιανή πίτα ή ένα λαχταριστό γλυκό με σοκολάτα. Μην παραλείψετε  να του χαμογελάσετε. Η λίστα με τα παιδιά που περιμένουν να μπουν και εκείνα στο πρόγραμμα είναι πολύ μεγάλη. Ίσως γιατί ο σκοπός του κάθε ανθρώπου είναι να γίνει δημιουργικός…

Myrtillo Cafe 

Πλατεία 28ης Οκτωβρίου 6

Νέο Ηράκλειο Αττικής

Τηλέφωνο: 211 0123176 

Λειτουργεί καθημερινά από 10 π.μ. έως 1.00 μ.μ.

Γιατί πήγα στο Σύνταγμα [pics&video]

Δεν θα έλεγα ότι νιώθω αγωνίστρια, ηττημένη αισθάνομαι. Όταν πήγα στη συγκέντρωση που έγινε στο Σύνταγμα στις 11 Φεβρουαρίου του 2015, ανέβασα μια φωτογραφία της στιγμής στη σελίδα μου στο Facebook, με το σχόλιο: «Αν έχεις σκοπό έχεις και ελπίδα…». Πολλοί έσπευσαν να μου στείλουν μηνύματα, ποικίλα.

Κάποια από αυτά ήταν:

«Όποιος ελπίζει πεθαίνει απελπισμένος…»

«Γιατί πήγες στη συγκέντρωση συμπαράστασης, αφού η κυβέρνηση πήρε ψήφο εμπιστοσύνης, τόσο απλά»

«Τι πήγες να κάνεις στο Σύνταγμα;»

«Είσαι αγανακτισμένη;»

«Πως περνάτε εκεί;»

«Αν είχες μαγαζί στο κέντρο θα σήκωνες αυτή τη φωτογραφία, αν 100 μέρες το χρόνο το κέντρο ήταν κλειστό;»

Αυτή η συγκέντρωση δεν ήταν κατευθυνόμενη. Δεν ήταν οι τόοοοτε αγανακτισμένοι της χώρας. Ήταν οι νυν απογοητευμένοι και γεμάτοι ταυτόχρονα ελπίδα πολίτες που στήθηκαν για λίγο όρθιοι μπροστά στον  Άγνωστο Στρατιώτη χωρίς κάγκελα, χωρίς ματ, χωρίς δακρυγόνα, χωρίς κλούβες και χωρίς κανένα φόβο. Πιο κοντά στη Βουλή και στους τσολιάδες της δεν είχαμε βρεθεί άλλη φορά. Και όσο τους πλησίαζες τόσο έβλεπες  στα μάτια τους τη χαρά και στα χείλη τους το χαμόγελο που ήταν έτοιμο να «σκάσει». 

Όλοι αυτοί που βρέθηκαν στο Σύνταγμα πήγαν για να δείξουν στις "μεγάλες δυνάμεις" της Ευρώπης πως στηρίζουν την κυβέρνηση και τις διαπραγματεύσεις της, είτε την έχουν ψηφίσει είτε όχι, αν θέλετε. Όλοι αυτοί που βρέθηκαν στο Σύνταγμα ήθελαν, να κάνει το γύρω του κόσμου, η εικόνα μιας Ελλάδας γεμάτη ανθρώπους και όχι, πλέον, πρόβατα. Μια ψήφος στη ζωή δεν αρκεί για να αλλάξει τα πάντα… ή μήπως αρκεί; Την Τετάρτη 11 Φεβρουαρίου 2015  θα είμαστε στο Σύνταγμα.