Τετάρτη 6 Ιουνίου 2012

Η Ελένη Αρβελέρ και τα παιδιά μας



Από το βιβλίο «Πολιτισμός και ελληνισμός», της ακαδημαϊκού Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ, δόθηκε απόσπασμα στους μαθητές της τρίτης Λυκείου ώστε να αναλύσουν το πανανθρώπινο μήνυμα που εκπέμπει η Τέχνη στις κοινωνίες. Τα ερωτήματα αφορούσαν την Αρχαία Ελληνική Τέχνη, ποια η προσφορά της στους νέους αλλά και πως το σχολείο μπορεί να συμβάλει στην ουσιαστική επαφή μαζί της.

Το ζητούμενο της έκθεσης, προκάλεσε σχόλια και αντιδράσεις. Είπαν πως το θέμα ήταν καλοδιατυπωμένο, αλλά οι μαθητές δεν μπόρεσαν να ανταποκριθούν ικανοποιητικά μια και το κείμενο διέθετε αναβαθμισμένο λεξιλόγιο και πολύ πυκνά νοήματα. Οι υποψήφιοι δυσκολεύτηκαν είπαν γιατί το κείμενο ήταν αρκετά σχολαστικό, μάλλον γιατί χρειάστηκε να διαμορφώσουν τον προσωπικό τους λόγο. Κάποιοι άλλοι είπαν πως είχε πολλές μεταφορικές φράσεις, ενώ τα νοήματα για τους επικριτές του θέματος ήταν πολύ βαρύγδουπα.

Ποιο είναι το αναβαθμισμένο λοιπόν λεξιλόγιο; Οι λέξεις: επίτευγμα, αποστασιοποίηση, αποκρυστάλλωμα, αγλαΐζω (η λέξη είχε υποσημείωση αγλαΐζω= λαμπρύνω), δαμάσει, κυνηγέτιδα Άρτεμι, σμίλευσαν, εσωτερική ενατένιση, αινιγματώδες, ανείπωτη έκπληξη, απαρχή, συναπάντημα, τεταμένη, αέναο γίγνεσθαι, παλιννόστηση, που ακόμα και έτσι να είναι για κάποιους, με τα συμφραζόμενα οι λέξεις γίνονται απόλυτα κατανοητές;

Και ποια είναι τα πυκνά νοήματα; Το απόσπασμα για την τέχνη: [...]Πρώτη έκφραση της αποστασιοποίησης του ανθρώπου από την αναγκαιότητα της φύσης, χάρη στην μεταμόρφωση της ύλης σε πνεύμα, το ελληνικό πλαστικό κατόρθωμα δηλώνει την επίμονη και έλλογη προσπάθεια του καλλιτέχνη να δαμάσει το πάθος και την μοίρα με τα έργα του νου και της καρδιάς, αυτά που φέρνουν τον άνθρωπο όλο και πιο κοντά στο Θεό, αυτά που τον οδηγούν δίπλα στον συνάνθρωπο [...] ή το απόσπασμα για την ελληνική τέχνη [...] Δάμασε η ελληνική τέχνη το ζώο πριν ανακαλύψει τον τέλειο άνθρωπο [...] ή το απόσπασμα για το ότι η τέχνη οδηγεί στην ελευθερία [...] είναι η τέχνη πυξίδα και σταθερός προσανατολισμός, αυτή που δεν γνωρίζει αμηχανίες και αγνοεί τα αδιέξοδα, γι' αυτό και εμπνέει κάθε αναγέννηση, γι αυτό και μένει η βάση κάθε πνευματικής παλιννόστησης προς το ουσιώδες, δηλαδή τη δημιουργία της ελευθερίας [...].

Ευκαιρία να μάθουν λοιπόν τα παιδιά μας και το όνομα: Ελένη Γλύκατζη – Αρβλέρ. Και αναρωτιέμαι αν διάβασε κανένας άλλος ή άκουσε γι αυτό το υπέροχο κείμενο, που μιλά για το πανανθρώπινο μήνυμα της αρχαίας ελληνικής τέχνης.

Μέσα στο κείμενο της έκθεσης η Αρβελέρ γράφει [...] το αρχαιοελληνικό αισθητικό επίτευγμα σηματοδοτεί την καταγωγή μιας τέχνης με πανανθρώπινο μήνυμα και με διαστάσεις παγκόσμιες [...]. Ενώ σε εκείνο που αναφέρεται στην πλαστικότητα λέγοντας πως: [...] το ελληνικό πλαστικό κατόρθωμα δηλώνει την επιμονή και την έλλογη προσπάθεια του καλλιτέχνη [...], με κάνει να αναρωτιέμαι πως αν σήμερα ρωτούσα τα παιδιά τι σημαίνει «ελληνικό πλαστικό κατόρθωμα», θα μου απαντήσουν απάτη, θύματα και αυτά της γενικότερης περιρρέουσας ατμόσφαιρας.

Εμείς οι Έλληνες που υπήρξαμε εκφραστές αυτού του μοναδικού αισθητικού αρχαιοελληνικού επιτεύγματος, τώρα προσπαθούμε να πείσουμε τους εαυτούς μας και τα παιδιά μας, πως ένα απόσπασμα γεμάτο νοήματα, ουσία, Ελλάδα, είναι το λιγότερο δυσνόητο και μια κακή επιλογή για τις πανελλήνιες εξετάσεις;

Στις 27 Μαΐου 2012 στο Βήμα της Κυριακής διάβασα την δήλωση της ακαδημαϊκού Ελένη Γλύκατζη – Αρβλέρ η οποία σχολίασε την επιλογή κειμένου της για την αρχαία τέχνη στα ερωτήματα της Έκθεσης την πρώτη ημέρα των πανελλαδικών εξετάσεων, λέγοντα ότι γράφει δύσκολα και δεν είναι για παιδιά τα κείμενά της. Είπε χαρακτηριστικά «Στην Γαλλία, όπου ως πρύτανης δίνω εγώ τα θέματα στα σχολεία, ποτέ δεν έδωσα τέτοια θέματα. Ουδέποτε θα έδινα εγώ τέτοιο κείμενο. Τι δίνετε εδώ στα παιδιά; Τι πράγματα είναι αυτά

Δεν είναι όλα τα κείμενα της κ. Αρβελέρ δύσκολα, και το συγκεκριμένο που δόθηκε για εξέταση ήταν δύσκολο για την δική μας ελληνική υποβαθμισμένη εκπαίδευση. Οι απόψεις και οι έννοιες αυτές αλλά και ακόμα περισσότερες απ' όσα εκφράζει με τον δικό της μοναδικό τρόπο η Ελένη Αρβελέρ, θα έπρεπε να είναι βίωμα και εκπαίδευσή μας από πολύ μικρότερες ηλικίες. Και να μην ξεχνάμε πως τα παιδιά αυτά είναι λίγο πριν μπουν σε κάποιο πανεπιστήμιο ή λίγο πριν φύγουν για εκείνο του εξωτερικού.



Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου